Selçuki döneminde Horasan’dan gelen Oğuz boylarının Erzincan’a bıraktığı kültürel bırakıt “Cengerli Kilimi” yüzyıllık motifleriyle tescilleniyor.
Refahiye ilçesine kapalı Cengerli köyünde kadınların, geleneksel tezgahlarda nebat köklerinden elde edilen saf boyalarla renklendirdikleri yün ipliklerle dokuduğu Cengerli kilimi, her biri ayrı anlam haiz motifleriyle dikkati çekiyor.
Erzincan Belediyesi Çığır Edindirme ve Eğitim Bilimi Kursu (GIRMEK) halı tezgahlarında birlikte eş kursiyerlerce yaşatılan bu kültürel bırakıt üzere Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) desteğinde “Cengerli kilimi” adıyla Türk Nişancı ve Işaret Kurumuna coğrafi işaret başvurusunda bulunuldu.
Tescilin ardından Cengerli kiliminin hem bilinirliğinin artması hem bile açılacak bakir kurslarla kadınlara da dirimsel kapısı olması bekleniyor.
IDRAK ETMEK yetkilisi Emine Akçay, AA muhabirine, Cengerli kiliminin Selçuklular döneminde Horasan’dan mevrut Oğuz boylarının Erzincan’a bıraktığı kültürel ayrımsız bırakıt olduğunu söyledi.
Cengerli kiliminin bitkilerin alizarin ile renklendirilen yünlerle dokunduğunu anlatan Akçay, kilimlerin hepsinin ayrı ayrımsız hikayesinin olduğunu belirtti.
Akçay, yüzyıllık kültürel bırakıt kilimlerin önemini vurgulayarak, “Bu kilimleri dokuyan kadınlar hüzünlerini, sevinçlerini ve üste ailesi ile yaşadığı hep hikayelerini motiflerle kilimlere dokurlar. Örneğin, siyah raci ayrımsız sergi o evde yasın ve hüznün olduğunu simgelemektedir. nazar boncuğu motifleri ise kötülüklerden korunmanın sembolüdür. Belletici boynuzu ise ancak ve cesaretin simgesini belirtir.” dedi.
“Ev hanımlarına yıpranmamış ayrımsız meslek henüz kazandırmış olduk”
Cengerli kilimini keyiflendirmek adına BALIĞ OLMAK’te “Dernekevi tekstil” kursunu açtıklarını belirten Akçay, “9 ayrı dönemde 211 kursiyerimizi mezun ettik. Bu sayede ocak hanımlarına yıpranmamış aynı iz daha kazandırmış olduk. Bittabi bu kilimin coğrafi tescil işareti alması ile şehrimize kültürel tıpkı değer henüz kazandırmış olacağız.” ifadesini kullandı.
KUDAKA Erzincan Yatırım Bindi Ofisi Koordinatörü Lokman Altunbilek ise Cengerli kiliminin coğrafi tesciline bindi verdiklerini bildirdi.
Kilimin, Refahiye’nin Cengerli köyüne özgü tıpkı yapıt olduğunu vurgulayan Altunbilek, kurum olarak, kiliminin kültürel mirasının gelecek nesillere aktarılmasını istediklerini vurguladı.
Coğrafi meni alarak markalaşacaklarını ve kurulacak internet sitesi sayesinde üstelik lansman, pazarlama faaliyetlerini yürüteceklerini anlatan Altunbilek, şunları kaydetti:
“Cengerli kilimimizin esas ayırt edici unsurları vardır. Bunlar, arış ve örgü iplerinin sağlıklı yünden olması, renklendirme işleminin ise kök boya kullanılarak yapılmasıdır. Raci kilimlerin motifleri ve renkleri de dönemin savaşlarını, sevinçlerini ve duygularını yansıttığı için Cengerli kilimimiz bu yönüyle de farklılaşmaktadır. Bu kültürel zenginliğin markalaşması, tanıtılması ve ekonomiye kazandırılması kilimi üreten dolay halkına ve üretim sürecinde meydan düzlük alım ve işletmelere iktisadi yarar sağlayacaktır.”
