Malatya’dahi sarıerik üreticileri, hasat dönemi bitmesine karşın Yer Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) kayısıda ayak tabanı bedel açıklamamasını ve kurum yapmamasını protesto etti. Üreticiler yerine mütekellim Fazilet Uzunoğlu, “Hükümetin bedel açıklamaması ve kayısı ayak tabanı fiyatının belirlenmemesi çiftçileri kıygın etmiştir” dedi.

Malatyalı kayısı üreticileri, zaman Soykan Meydanı’nda toplanarak basın açıklaması yaptı. Sarıerik üreticileri hesabına mütekellim Yiğitlik Uzunoğlu, “Sahipsiz Malatya’nın sahipsiz ürünü zer kayısının hasat döneminin üzerinden 3 ay kabil biraz geçtiği halde hükümetimizce bir denk politikası belirlenmemiş, sarıerik aya fiyatı açıklanmamış ve kayısı üreticisi iyesiz namına kendi kaderine, adeta tüccara teyit edilmiştir” diye niteleyerek konuştu.

“200 TL OLMASI MÜSTELZIM KAYISI 70 TL’DEN SATILIYOR”

“Kayısının istihsal ve girdi maliyetleri tıpkısı sene içerisinde yüzde 350 artarken kayısı, 2021’deki fiyatının altında kaldı” diyen Uzunoğlu, şunları söyledi:

“Süt 7 TL’den 30 TL’ye, gübrenin torbası 250 TL’den bin 200 TL’ye, 225 TL olan bakır bin 200 TL’ye çıktı. Asıl girdi ücretleri yüzdelik 300 arttı. Ürettiğimiz kayısının bedeli ise 200 TL olması gerekirken halen 70 TL’dir. Hükümetin bedel açıklamaması ve kayısı taban fiyatının belirlenmemesi çiftçileri kıygın etmiştir. Kayısı emekçisi, üretim bedeli olan fiyatı alamamıştır. Şu anda kayısı fiyatları maliyetin çok altındadır.”

“MALİYETİNİN ALTINDA SATILAN BIRICIK YAYIN KAYISIDIR”

Uzunoğlu, üreticinin bin tıpkısı emekle ürettiği kayısının sahipsiz kaldığını belirterek, “Sarıerik, şu anda maliyetinin nısıf fiyatının altındadır. TÜİK enflasyonu yüzdelik 80 yerine açıklarken tarımsal girdi maliyetleri yüzde 350 olmuş durumdadır. Sarıerik üreticisi, enflasyonun belirlediği fiyatlara kavuşamıyor. Yetiştirici, ürettiği kayısının değerini bulamıyor; tamamen tüccarın inisiyatifine, vicdanına kalmıştır. Tüccar hangi kıymet verirse yetiştirici akseptans ediyor. Maliyetinin altında satılan yegâne ürün kayısıdır. Kayısının 2022’de 200 TL olması lazımdı ancak bu fiyatın haddinden fazla altında bulunuyor” dedi.

Kayısının marketlerde 420 TL’den satıldığını kaydeden Uzunoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Bu denk farkı, kayısı üreticisinin cebinden alınmaktadır. Sarıerik yetiştiren; sulamasını, çapasını, gübresini, budamasını yaparak hasadını gerçekleştirmektedir. 8 posta el muhavvil kayısı, tüccarın elinde 70 TL’dir. Kayısı üreticisinin birliği ve ekincilik koca kooperatifinin olmaması, çiftçiyi tüccarın tekeline bırakmıştır. Daha önce kurulan ekincilik as kooperatifi, şuurlu yerine bölgeciliğin, aşiretçiliğin ve siyasetin kurbanı olmuş, hüsran ettirilmiştir. Bölgede canlı bir kooperatifin olmaması, rakiplik koşullarının oluşmamasına dahi illet olmuştur. Tüccar ve dış satımcı, özlük aralarında eşit kırarak sarıerik fiyatını uluslararası fiyatın altında tutmuştur. Bu noktada dahi dış satım ürün olan kayısıdan muhtemel mülhak değer alınamamıştır.”

“YEREY MAHSULLERİ OFİSİ ALIM YAPMALIDIR”

Uzunoğlu, Malatya dışından sarıerik almaya gelen firmaların gözdağı edildiğini öne sürerek, “Malatya dışından gelen tacir, 5 Ağustos’ta 115 TL’ye kayısı alıyordu. Malatya tüccarları, bu firmaların mülk alımına engel olup tehdit etmişlerdir. O nedenle ayrımsız kere henüz kayısı fiyatı tüccarın gönlüne kalmıştır. Bu noktada kayısının aya fiyatının hükümetimizce maliyet oranında artırılıp, pahalılık göz önüne alınarak çükündür, gün çiçeği, üzüm, fındık, çay, iğ ve tahıl kadar aya fiyatı Yerey Mahsulleri Ofisi tarafından 200 TL bandında açıklanıp çekicilik yapılmalıdır. Bunun beraberinde kayısı üreticisinin havza toprak bazında desteklenmesini dilek ediyoruz” diye niteleyerek konuştu.

“BİRLİĞİMİZİ KURUP KAYISI FİYATINI KENDİMİZ BELİRLEYECEĞİZ”

Kayısının türe ettiği değeri bulması üzere bağlantı olunması gerektiğine ilgi çekici Uzunoğlu, “Umum sarıerik üreticilerinin kuma değeri olan kayısının sahiplenilmesi bekliyoruz. Bağlanak ve muadele içerisinde kendi birliğini ve kooperatifini kurup halka açık müşareket bazında örgütlenmeliyiz. Emekçinin emeğinin karşılığını birleşerek, el ele, yan yana cereyan edersek alabiliriz ve sarıerik de değerini bulur. Sonunda tüccarın eline kalmayız. Bu noktada Malatya’daki siyasi parti temsilcilerinin, seçtiğimiz milletvekillerinin de kayısıya sahip çıkmalarını bekliyoruz. Birliğimizi ve kooperatifimizi çiftçilerin aynı araya gelmesiyle kuracağız ve kayısı fiyatını kendimiz belirleyeceğiz” dedi.