Elazığ ruzname haberleri… Bakan Dönmez, Bartın’daki Eroin Faciasında Ölen İşçilerin Ailelerine Ödenecek Tazminatı Açıkladı: “Adam Başı Hep 1,5 Milyon Liranın Üstünde Bire Bir…

Erke ve Tabiatıyla Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bartın’daki maden faciası hakkında TBMM’ye bilgelik verdi. Dönmez, faciada yaşamını yitiren işçiler için, “kişi başına toplanmış 1,5 milyon liranın üzerinde bir ifa yapılacaktır” dedi. Dönmez’in açıklamalarına reaksiyon gösteren CHP ve HDP milletvekilleri “İstifa edin” çağrısı yaptı.

Erke ve Elbette Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bartın’ın Amasra ilçesinde 41 işçinin ölümüyle sonuçlanan eroin faciasıyla ilgilendiren bugün TBMM Umumi Kurulu’nu bilgilendirildi. Dönmez, özetle şunları söyledi:

“ELİM KAZA: 14 Teşrinievvel Cuma akşamı saat 18: 10 sıralarında, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Müessesesi’nde ülkemizi yasa boğan dram tıpkı eroin kazası meydana gelmiştir. Ilçe haberini alır almaz İçişleri Bakanı’mız ve Himmet ve Toplumsal Güvenlik Bakanı’mızla alay malay görüngü adına derk ederek çalışmaları bizzat durumunda koordine ettik, hep kurumlarımızı bile saklık durumuna geçirdik. söz konusu sakil hadisenin, bataklık gazı gazının boşalmasına vabeste kendisine grizu patlaması şeklinde meydana geldiği değerlendirilmektedir. Patlamanın peşi sıra galeride kısmi yangınlar oluşuk, keza kömür üretiminin yapıldığı alanda bile bölümsel göçükler meydana gelmiştir.

110 MADENCİ KARDEŞİMİZ ÇALIŞMAKTAYDI: Kazanın meydana geldiği 16: 00-24: 00 vardiyasında 110 madenci kardeşimiz çalışmaktaydı. İşletmedeki tahlisiye, yani kurtarma ekiplerimiz eliyle ivedilikle vadi altında taharri-istirdat çalışmalarına başlanmıştır. TTK Amasra Müessesemizde 30 tahlisiyecimiz bulunmaktadır. Antrparantez Zonguldak, Bartın, Ankara ve Kütahya’dan birlikte mecmu 110 yabanlık arttırma tahlisiye ekipleri, beyaz zehir ocağındaki taharri-istirdat çalışmalarında saha altında görev almıştır. Bartın, Sakarya, Kütahya, Karabük, Zonguldak, Eskişehir, Bolu, Düzce, Kastamonu, Samsun ve Ankara illerinden 116 yabanlık AFAD taharri-kurtarma ekibi de çalışmalara bindi yüklemek üzere bölgeye sevk edilmiştir.

MÜESSESEDE ÜRETİME, FALİYETE VUZUH VERİLDİ: Madencilerimizden 58’i sağ adına tahliye edildi, hangi efsus ki 41 madenci kardeşimiz hayatını kaybetti, 11 madencimiz ise yaralı namına hastanelere sevk edildi. 6 madencimiz, Keyif Bakanlığı’nın cankurtaran uçağıyla İstanbul Çam ve Sakura Şehir Hastanesi’hangi sevk edildi, mütezayit 5 yanık madencimizin tedavilerine da Bartın’birlikte bitmeme edildi. Zaman bakımından yemeden içmeden İstanbul’birlikte 6 madencimizin tedavisi bitmeme ediyor, Bartın’daki hep gaileli madencilerimiz bile hamdolsun taburcu oldu. Kazanın peşi sıra, 18 saat içerisinde arama-istirdat faaliyetleri bütün ve müessesede de üretime, faaliyete küşayiş verilmiştir. Yangının havayla irtibatını keserek söndürülmesi için iki noktadan baraj yapımı birlikte tamamlanmıştır.

37 MADENCİYE 1 İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI: TTK’nın 2010’dan bu yana yaptığı 677 milyon teklik yatırımın yüzdelik 33’ü iş güvenliğine ayrılmıştır. TTK’nın 5 müessesinden sunma küçüğü olan Amasra müessesine ise bir yıllar beyninde 77 milyon lira yatırım yapılmıştır. Bu de yüzde 40’a istikbal etmektedir. İlgili yönetmeliğe göre temas 250 çalışana ayrımsız iş sağlığı ve güvenliği uzmanı görevlendirilmesi zorunluyken TTK Amasra Müessesemizde 580 çalışanımıza 16 gelişim sağlığı ve güvenliği uzmanı görevlendirilmiştir. Başka aynı tabir ile gelişigüzel 37 madencimize bir gelişim sağlığı ve güvenliği uzmanı düşmektedir. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı vasıtasıyla mücahede alanlarındaki bütün hisse senedi ve prosedür basamaklarının risklerinin aksiyon güvenliği uzmanlarınca değerlendirilmesi zorunluluğu getirilmiştir ve bu kurumda icraat da bu düzenlemelere bakarak yapılmaktadır.

EN SONUÇ DENETİM 21 AĞUSTOS’TA BAŞLADI: Türkiye’dahi yekpare madenleri denetlemekle memur olan ve büyüklük genelinde risk gruplarını da dikkate alarak 8 bin denetleme gerçekleştiren Beyaz Zehir ve Yer Yağı İşleri Genel Müdürlüğü aracılığıyla, saha şeş kömür ocakları yılda bildirme beş altı 4 sefer denetlenmektedir. Bu kapsamda TTK Amasra Müessesesi’nin birlikte bu sene yapılan dördüncü, yani akibet yapılan denetimi 21-27 Ağustos tarihleri arasında meydan altı uzmanları aracılığıyla yerinde denetimi gerçekleştirildi. Bu denetimlerde maharet ve yönetsel düzenlemelere muhalif bir konu belirleme edilmemiştir. Diğer denetimlere gelince, işletmenin ilkgüz kocaoğlan içerisinde TTK İş Sağlığı ve Güvenliği Yetişek Kat Başkanlığı, yani bu çöz denetleme, teknik elemanları vasıtasıyla denetlendiğini gördük. Keza Çalışma ve Sosyal Asayiş Bakanlığı’nın hareket müfettişlerince birlikte denetleme yapıldı.

Kazanın arkası sıra başlayan adli ve yönetsel soruşturmalara gelince, olayın meydana geldiği önceki andan itibaren Bartın Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığıyla 6 savcı görevlendirilmek aracılığıyla adli anket başlatılmıştır. Bakanlığımız ile Düzentileme ve Toplumsal Düzenlilik Bakanlığı marifetiyle ayrıca yönetimsel, ustalık soruşturma ve denetimler başlatıldı. Olayın bütün boyutları ile açıklığa kavuşması amacıyla gerekli seçme nev desteği ait teftiş birimlerine vereceğiz.

SAYIŞTAY RAPORUNA YANIT VERDİ: Kazanın yaşandığı önce dakikalarda Sayıştay raporları kamuoyunda gündeme getirilmiştir. Konuyla ait namına kasten ya dahi yanlışlıkla ortaya atılan iddialara duruluk deklare etmek istiyorum. Sizin de bildiğiniz gibi Sayıştay, TBMM yerine amme idarelerinin finansal ruh, değişmeyen ve işlemlerini denetlemekle görevlidir. Nakız böyleyken 2017 ve 2019 yılları Sayıştay raporlarında kayran alan ‘Solunabilir ve Patlayabilir Tozla Mücadele’ başlığı altındaki hususların dikkate alınmadığı iddiası ortaya atılmıştır. Bu iddiaya ilişkin ölçümler ve kontroller birlik yapılmakta ve mevzuatta belirtildiği seviyede tutulmaktadır. İkinci yerine, Soma ve Ermenek kazalarından bilahare mevzuattaki düzenlemelere istinaden TTK’de iyileştirmeler yapılmadığına dayalı iddialar ortaya atıldı. Bütün müesseselerde kâin mecmu 200 kilometrelik düzlük altı açıklıklarında ‘hayat hattı’ üretim edildi. Vadi şeş ferdi kurtarma aracı peçe değişim istasyonları kuruldu. Tamlık gelişim süreçleri amacıyla riziko değerlendirme yükümlülüğü getirilmiş, bu başlık çalım marifetiyle titizce strateji edilmiştir. Meydan altında metan, müvellidülhumuza, karbonmonoksit, hidrojen sülfür, yalın ve çekicilik hızını ölçen sensörlerin bulunması zorunluluğu da hesabına getirilmiştir. Ayrıca mutlak etkin seçkin ekipte en az bir sayı gezici ölçüm cihazı dahi bulunmaktadır. Antrparantez taşıyıcı tanıtma ve ivedi uyarı sistemi, tahlisiye cihazı, halk tipi sıcaklık ve basınç ölçer, çoklu gaz çözümleme seti, merkezi gaz izlem seti, exproof kamera, anne nefeslik emmeç modernizasyonu, şahsi müvellidülhumuza maskeleri, antistatik aksiyon elbiseleri, matbuat solunum istasyonları, bizatihi yangın sönüm sistemleri, tali havalandırma pervaneleri kadar burada sayamayacağım lüzumlu ferdî gerekse de sahaya yönelik bütün işlemler yapıldı.

VERİLER BİRBİRİNİ TEYİT EDİYOR: Saha altındaki bilcümle say alanlarının hava methal ve çıkışını onaylamak ve denetlemek üzere altılı sensörler kasılma edilmiştir. Bu sensörler, seçkin müessesemizde kâin merkezi gaz strateji birimlerinden strateji edilmektedir. Bunu şöyle açmak gerekirse çalışan beherglas ekibin elinde gaz dedektörleri var. Antrparantez çalıştığı ortamlarda sabit kuruluş edilmiş dedektörler var. Bunlar aydınlık ve sesli ihtar yapıyor. Muhtemelen seviyelere geldiği ahit gaz miktarları, bunlar yapılıyor. Bununla de yetinilmemiş, tıpkısı çevir sesi hattı ile işletmenin üstünde merkezi gaz strateji sistemi kurulmuş, orada da daim operatörler bu durumu izliyor. Verilerden herhangi birisinde maraza olması durumunda üstelik doğrusu birbiriyle teslim ediyorlar.

Üçüncü yerine, Sayıştay raporunda ‘Gurur Degaj Yönergesi hükümlerinin titizlikle uygulanması gerekmektedir’ ifadesi da kamuoyunda düzlük aldı. Sayıştay’ın bulguları beyninde yer düzlük Hava Degaj Yönergesi’ne de yine ayrımsız şekilde riayet edilmektedir. 2020 yılı içerisinde Himmet ve Içtimai Güvenlik Bakanlığı hareket denetçilerince çekicilik aksiyon yerlerinde eksiksiz 26 denetim işlenmiş olup, bunun dört tanesi Amasra Taşkömürü Müessesi vadi şeş işletmelerinde gerçekleştirilmiştir. Esasen bakanlığımıza vabeste Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü görevlilerince kurum gelişim yerlerinde 45 denetim işlenmiş olup, bunun 7’si Amasra işletme müessesi saha altı gelişim yerlerinde gerçekleşmiştir.

Sayıştay raporlarında bahsedilen hususla ilgili adına, aslında denetime çıkışlı olan MAPEG denetçileri ile Say Bakanlığı aksiyon sağlığı ve güvenliği denetçileri aracılığıyla herhangi bir tespitte dahi bulunulmamıştır. Kazanın olduğu dönme, Sayıştay raporundaki ifadeler çarpıtılarak, kömürün içerisinde yer kayran metan gazı miktarı, çalışılan ortamda faziletkâr bataklık gazı gazı tayin edildi şeklinde birlikte lanse edildi. bahis konusu ifade, o çevrim da açıklandığı gibi ağız ağıza yanlıştır. Kömürün içindeki metan miktarı ile ocaktaki havalandırma içerisindeki bataklık gazı oranı birbirinden değişik konulardır. Grizu patlamaları, kömürdeki metan miktarı değil, ortamdaki albeni içerisindeki metan yüzdesi ile ilgilidir. Adı güzeşte raporlar, TBMM KİT Komisyonu’nda da görüşülmüş, tezkiye bile edilmiştir.

İHMAL VARSA GEREĞİ YAPILACAK: Delme ve patlamaya yönelik ortaya atık iddialara gelince, acun genelinde düzenlenen madencilik faaliyetlerinin birçoğunda yelek ve patlatma yöntemi kullanılmaktadır. İşin gereği olarak asgari seviyede ve kontrollü namına ülkemizde üstelik yine teknik düzenlemelere uyma edilerek uygulanmaktadır. Serencam olarak, maden ocağının patlayacağı iddialarına bile ara değirmek istiyorum. Düzlük şeş tamam çalışma alanları ve antre-çıkış belgesi alanları bataklık gazı, oksijen, karbondioksit, karbonmonoksit, müvellidülma sülfür, sıcaklık ve gelgel hızı ölçümleri ile 24 saat boyunca daima izlenmekte ve bilgiler da anahtar altına alınmaktadır. Yani o işletmemizde, tıpkı uçaklarda olduğu kabil karaca kutumuz var. O ana kadar gerçekleşen mecmu ölçümler, dun ve yukarıdaki görevlilerin arasındaki gelişigüzel tuhaf telsiz ve telefon konuşması pusat altında. Bunların kâffesi dahi tetkik ve denetime bağımlı olacak. Hiçbir endişeniz olmasın, genişlik ufak bire bir boşlama varsa gereği yapılacak.

Burada birisi kusurlu evet dahi aklı başında demedim. Yapılan evvel tespitleri sizlerle paylaşıyorum. Havadaki bataklık gazı gazı oranının yüzdelik 5 ila yüzde 15 beyninde olması, yeryüzü ufak bire bir flama vb. ısı kaynağı ile angajman etmesi halinde grizu patlaması meydana gelmektedir. Üç öz aynı arada olursa patlama oluyor. Tıpkı klasik adına yanıcı husus ki burada bataklık gazı, diğeri gelgel, aynı sair üçüncüsü de koygun yön, yani ısı kaynağı. Antrparantez şu hususları üstelik afişe etmek isterim kim İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne bakarak eroin aksiyon yerlerinde ortamda yüzdelik 1 oranında metan bulunması yerinde patlatma yapılmaz. Bunlar, mevzuatta düz alan eşik değerler. Yüzdelik 1,5 bataklık gazı varsa emniyet amaçlı canlılık kesilir, yüzdelik 2 bataklık gazı bulunması yerinde birlikte madenciler emek ortamından boşaltma edilir. Doğal Gaz strateji sensörleri ile dahi ortamdaki gaz makul değerlerin üstüne çıktığında, biraz önce bile tabir ettiğim kabilinden sesli ve ziyalı alarm verilerek çalışanlar uyarılmaktadır. TTK Amasra Müessesesi’ne kurulan sensörler ile metan oranı yüzdelik 1,5 değerine ulaştığında hem merkezi gaz izlem sisteminde hem da yer altındaki sistemde sarı çerağ yanmakta, ünlü uyartı vermektedir. Akabinde merkezi gaz izleme birimi aracılığıyla ait birimler çarçabuk telefon ile bilgilendirilip sistem takibe alınmaktadır. Metan oranı yüzdelik 2 değerini bulduğunda düz altındaki sistemde ve yer üstündeki doğal gaz izleme merkezinde kırmızı alarm devreye girer ve kolaylıkla ivedi boyut prosedürü işletilmek vasıtasıyla çalışanlar boşaltma edilerek saf havaya çıkarılmaktadır.

PATLAMADAN ÖNCEKİ SON TAKDIR YÜZDE 1,69: Kazandan önceki serencam kayıtlar incelendiğinde, ortamdaki bataklık gazı gazı oranı önce yüzde 1,5 seviyesine ulaşmış, saat 18: 05 sularında güvenlik gayeli faaliyet kesilmiştir. Saat 18: 09’birlikte ise son vasıta, havadaki metan oranının yüzdelik 1,69 olarak ölçüldüğünü göstermektedir. 18: 09’dan sonradan vasıta alınamadı. Kül değerlendirmelerimiz o saatten sonra, bu patlama 18: 10 sularında ulaştı. Patlama anındaki metan seviyeleri, merkezi doğal gaz strateji sisteminde ölçülen bu. Demincek ustalık birimler, bilirkişiler, yukarıda kayıtlarda bu değerleri tek yegâne değerlendirecek.

KİŞİ BAŞI 1,5 MİLYON LİRA TAZMİNAT: Ilçe sonrası yapılacak ödemelerden dahi temas etmek istiyorum. Sorumlu kimesne çıkartılacak ortaya, kimseyi birlikte gizlemeyeceğiz. AFAD, TTK, Türk-İş Sendikası, Say ve Içtimai Güvenlik Bakanlığı’mız ve Ocak ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’mız tarafından adam başına hep 1,5 milyon liranın üzerinde bir ödeme yapılacaktır. Halihazırda bu ödemeler dahi yapılmaya başlanmıştır. Esasen kazanın meydana geldiği geçmiş andan itibaren devletimiz mecmu hava ve imkanları ile Bartın’daydı. Esenlik Bakanlığı’mız, 15 UMKE timi, 262 personel, 51 cankurtaran ile 2 uçak cankurtaran ile kazazedelerin önce afiyet müdahalesini ve hastanelere sevkini gerçekleştirmiştir. Öte yandan biraz ilk da rapor ettiğim kabil, şehitlerimizin ödemelerine başlandı. Süreç en bodur süre içinde tamamlanacaktır. Şehitlerimizin emaneti bizimdir. Madenci kardeşlerimizin evlatları bizim emanetimizdir. Terbiye, sağlık, iş bulma kadar müstelzim seçme türlü desteği kendilerine vereceğiz.”

Fatih Dönmez’in açıklamalarına reaksiyon gösteren CHP ve HDP milletvekilleri “İstifa edin” çağrısı yaptı.

Share: