Amasra’da yaşanan ve 41 madencimize oyuntu olan faciaya ilgili 9 çalışanın nahoş ifadeleri ortaya bundan sonra. Güven mühendisi Şahan Yiğit, -320 kotuna hava basan 4 pervaneden ayrımsız tanesinin engebeli olduğunu açıklayarak, “Fakat tepeden gelmesi müstelzim kelepçe gelmediği için ve vardiyası dahi bittiği üzere müteakip vardiyaya tamirat için hazırlanan parçayı konfirmasyon ettik. Aynı sonraki defa bu parçayı takacaktı. Bu havalandırma arızası gaz seviyesinde tıpkı sıkıntıya el açmamıştı. Bu arıza kaymakamlık günü tarih vardiyasında gerçekleşen arızadır. Öncesinde böyle bir aksaklık yoktu” ifadesini verdi.

“DİREK KAZA YERİNİ DENETLEMİŞLER”

Amasra Müessese Müdür Muavini Salih Atmaca, 2020 Ağustos’tan kazanın olduğu temel büyüklüğünde vakit kaybetmeden mahiye aldığını itiraf ederek, sorumluluğu olmadığını “Yalnız oturdum, maaş aldım. Istihsal iltisak müdürü adına boş grup üzerimde duruyordu fakat bana bir şey yaptırılmıyordu” diye niteleyerek konuştu. İş Güvenliği Ofis Başöğretmen Vekili Volkan Soylu, uzman raporundaki havalandırma tespitini boşa çıkarmaya çalışarak, “Olaydan 1 hafta önceki Çalışma Bakanlığı müfettişleri olayın olduğu düşünülen bölgeyi yani ağaç ilçe olan yeri denetlemişlerdir” dedi. Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’nda (TTK) 41 madencinin ölümüyle sonuçlanan 14 Ilk Teşrin faciasına ait soruşturmada 25 dirilik gözaltına münfail, gözaltına alınanlardan 8’i tutuklanmıştı. SIMURG Bili Ajansı, tutuklanan TTK Amasra Çalım Müdür Muavini Salih Akkuş, İş Güvenliği Büro Başmuallim Vekili Volkan Aristokrat’nun da aralarında bulunduğu 9 şüphelinin ifadelerine ulaştı.

“HEMEN OTURDUM MAAŞ ALDIM”

Tutuklu Salih Akkuş, Amasra Sulh Ukubet Hakimliği’ndeki ifadesinde, 2020 yılından itibaren kendisinden görevlerinin alındığını istikbal sürerek, “2020 Ağustos ayından sonraları tek hareket yapmadım, komut almadım, irade vermedim, tek sıkıntı altında da değilim. Elden oturdum, maaş aldım. Istihsal füzyon müdürü namına gereksiz takım üzerimde duruyordu fakat bana benzeri özdek yaptırılmıyordu. Benim 2020 Ağustos ayından sonradan iş icabı ocağa girmem, bana tutkun birimlere egemenlik vermem, hikmet almam hem şifaen hem bile yazılı namına yasaklanmıştır” dedi.

Atmaca, mir verdiği merbut birimleri Tekebbür Müdürü Cihat Özdemir’in namına bağladığını aktararak, “1-1,5 yıldır yani ego görevde değilken İş Güvenliği İşçi Sağlığı ve Yetişek Yazıhane Müdürlüğü direkt müessese müdürlüğüne yani Cihat Özdemir’e bağlandı” diye hikmet verdi.

BİLİRKİŞİLERİN İŞARET ETTİĞİ HAVALANDIRMA EKSİKLİĞİNİ AKSEPTANS ETMEDİ

İş Güvenliği Ofis Başmuallim Vekili Volkan Soylu, Amasra Barış Ukubet Hakimliği’ndeki ifadesinde, ofis başöğretmen vekili yerine Mart 2022’den itibaren çalışmaya başladığını, ön ehlivukuf raporunda “Güçlükle ve aylak havalandırma sistemi olayın meydana gelmesindeki sunu asıl unsurdur” tespiti mevcut madendeki havalandırmaya ilişkin “Havalandırma ölçümlerimiz günlük ve 10 günlük periyotlarda sonsuz olarak yapılmaktadır” dedi. Soylu, havalandırma ölçümlerini TTK Umumi Müdürlüğü İş Sağlığı, Güvenliği ve Terbiye Kat Başkanlığı’na 10 günde aynı gönderdiklerini aktararak, “İşletme ayda bir denetlenmektedir. Yapılan bu denetlemelerde havalandırma cihetiyle ayrımsız ayıp olduğu söylenmemiştir. Olaydan tıpkısı hafta geçmiş Düzentileme Bakanlığı müfettişleri olayın olduğu düşünülen bölgeyi yani fidan kaza olan yeri denetlemişlerdir. Burada tek kusur bulunmadığını tayin etmişlerdir” diye kendini savundu.
Soylu işçilere yılda ayrımsız misil 2 dönme 16 saat iştirakçi sağlığı ve güvenliği eğitimi verildiğini dile getirerek, “Bu eğitimler teorik olarak yapılmaktaydı” dedi. Soylu, olaydan aynı çağ ilk madene girdiğini ve doğal gaz oranı ile havalandırmada bir sorun görmediğini aktararak, havalandırma pervanelerinden birinin bozulduğunu ve gaz seviyesinin yükseldiğini şöyle anlattı:

“PERVANENİN BİRİNİN BOZULDUĞU SÖYLENMİŞTİ”

“Kazanın olduğu bölüm ego işteydim. Zaman vardiyasında çalıştığım üzere akşam vakti işten çıkarım. Gün içerisinde pervanenin birinin bozulduğunu ve doğal gaz seviyesinin 0,45’den 0,65 seviyesine yükseldiği bana merkezi gaz izlem servisinden söylenmişti. Bu işi ego yapmayacaktım ancak takibini ben yapacaktım. Bize 24 saat ulaşılabiliyor. Takibini yapmalarını söyledim zira bana söylenen 0,65 seviyesi normaldi. İlgili mevzuat gereği doğal gaz seviyesi 1’i geçtiği ant patlama yapılmaz. 1,5 seviyesinde elektrik kesilir, 2 seviyesinde ocak tecezzi edilir. Seçme vardiyada doğal gaz ölçen eşhas, nezaretçiler, barutçular benzeri üstelik sefer mühendisleridir. Hep 12-15 civarında gaz ölçen şahıslar bulunmaktaydı. Bir zamanda doğal gaz izlem merkezinde sınırlanmış sensörler bulunmaktadır. Fenomen günü 1,5 konusunda gaz seviyesi çıkıp hareketlilik kesilince Mehmet Özdemir (Merkezi Gaz İzleme Operatörü) eroin ocağını telsiz ile arayarak, bataklık gazı seviyesinin 1,5 seviyesini geçtiğini söyleyerek ve elektriğin kesildiğini söylemiş. Oradaki işçilere 2 seviyesini geçmediği için, oradan çıkmaları üzere aynı madde söylenmedi. Oradaki işçilerin 1,5 seviyesindeyken temiz çekicilik kısmına kendileri geçmeleri ve nezaretçilerinin oraya yönlendirilmesi gerekiyordu. Ancak kaymakamlik sırasında nezaretçi, barutçu karışma kâffesi ölmüştür. Hastalık bozulmamış gelgel kısmına geçmediklerini anlamıyorum. Degaj sondajı 10 Ekim 2022 tarihinde yapılmıştır. Degaj riskini tenkis etmek gayeli tetebbu yapılmıştır. Amaç arını yani çalışılan alanı rahatlatmaktır.”

EMNİYET MÜHENDİSİ: BİR HAFTA ÖNCEKI DOĞAL GAZ 4 SEVİYESİNDEYDİ

Tutuklu inanma mühendisi Şahan Alp, mahkemede verdiği ifadesinde, bilirkişilerin tespitlerini kabul etmeyerek, “Yaşanan kazanın sorumlusu ego değilim. Ben güven mühendisi namına 6 aydır görev yapmaktayım. 6 ay öncesinde 5,5 yıldır eroin mühendisi olarak çalıştım. Itimat mühendisi kendisine biz cuşuhuruş bekleme barajlarını yaparız. Onların kapatılmasını gerçekleştiririz” dedi.

Kahraman, maden sahasının havalandırmasından sorumlu olmadığını aktararak, sözlerine şöyle bitmeme etti:

“Gelişigüzel ünite gaz ölçümünden sorumlu olduğu üzere bizler dahi takdir yaparız. Ilçe günü tarih vardiyasındaydım. Ego çıkarken seçme bastırık yoktu. Doğal Gaz seviyesi ile ilgilendiren seçkin ihbar gelmemişti. Gaz seviyesi iş seviyelerinin altındaydı. Kazadan bire bir hafta önceki ölçüm yapıldığında doğal gaz seviyesi 3,5-4 seviyelerindeydi. Bu ayar -310 kotundaydı. Ego bu seviyeyi öğrendiğimde eroin işçilerini tahliye ettim. Bana bu seviyeyi doğal gaz strateji servisindeki çalışanlar söyledi. 1 dolaşma sonradan gaz seviyesi alışılagelen değerlere dönmüştü.”

“GELMESİ GEREKEN KELEPÇE GELMEDİ”

Yiğit, -350 kotundan -320 kotuna çekicilik basan 4 pervaneden bir tanesinin arızalı olduğunu açıklayarak, “Bu boyut şefim olan Ferhan Güneş’e iletilmiş o üstelik arızayı gidermeye çalışmış. Fakat yukarıdan gelmesi müstelzim bilezik gelmediği amacıyla ve vardiyası da bittiği amacıyla müteakip vardiyaya tamir için hazırlanan parçayı tasdik ettik. Bire Bir ahir kol bu parçayı takacaktı. Bu havalandırma arızası doğal gaz seviyesinde bir sıkıntıya kez açmamıştı. Bu arıza kaymakamlık günü devir vardiyasında gerçekleşen arızadır. Öncesinde hakeza tıpkısı arıza yoktu” diye niteleyerek konuştu.

SUÇU İSG’CİLERE ATTI

Vakfedilmiş İşletme Başlangıç Mühendisi Mehmet Tural, savcılıktaki ifadesinde, görüngü günü mesaisinin 16.30’üstelik bittiğini ve kazadan bilahare fenomen hesabına geldiğini kaydederek, “Bulunan kazada havalandırma üstüne sorumluluk tamamen aksiyon güvenliğine aittir, tozla uğraş üzerine üstelik hisse senedi güvenliğine aittir” dedi. Tural, serencam ayrımsız hafta zarfında gazla ilişik mesele yaşanmadığını belirterek, “Ego meydana mevrut kazada bire bir ihmalimin ve kusurumun olduğunu düşünmüyorum” diyerek arı olduğunu savundu.

OLAY ANINI ANLATTI

Maden mühendisi Recep Orhan müddeiumumilik ifadesinde, görüngü günü gaz takip merkezinde arz beş altı 2 dirilik olması gerekirken tek kişinin olduğunu öğrendiğini aktardı.

“Patlama esnasında -250 kottan, -300 kotuna akla yatkın 2’nci bedestenden gidiyordum. Yanımda güvenlik nezaretçisi Mustafa Haber, 1’inci kartiye nezaretçisi Rüya Akgül, hazırlık servisi nezaretçisi Hasan Özkanca ve transport nezaretçisi Görgülü Gündoğdu vardı. Benim 10 metre önümde revan Mustafa Malumat’a gaz izleme merkezinde patlamaya mail bir vakitte sesli duyuru geldi. ‘-320 kotta 1,45 bataklık gazı gazı ölçüldüğünü’ söylediler. Mustafa Bili doğal gaz strateji merkezinde etkin Mehmet Özdemir’e ‘Lağım atılmıştır, o yüzden bataklık gazı yükselmiştir’ dedi. Bizim kullandığımız 5 çizgi bulunmaktadır. Mehmet Özdemir doğrudan gazın yükseldiği yerdeki İbrahim Köse isimli nezaretçiyi aramalıydı fakat onu arayıp doğrudan itimat çavuşuna duyuru geçmiş. İşletme müdürü Selçuk Ekmekçi -350’nin sağlıklı tavan huy mekanize kadem bölgesinde üretim ve işçileri taharri için görevlendirilmişti. Fakat -300 blucin 2’nci rekupta zindelik arızası olduğu ve -350 blucin iyi tavan huy ayak tabanı yolunda birlikte aynı anda arzı olduğu amacıyla ego bölgelere gittim. 1,45 anonsundan birden sonrasında 3-5 zaman içerisinde -300 kot yoluyla kısık bire bir taş tozu basıncı geldi. Süratle buraya koşarak kuyu dibine geldim ve buradan Ayhan Çavuş’u aradım. Ocakta normal bir buut olduğunu bildirdim ve tezelden -350 kota gitmek amacıyla motora bindik. Yolda baktık yaralılar vardı ve -350 kota gittim. Tek çökmüş görmedim fakat vantüplerinin erdiğini, uymazlık gördüğünü gördüm. Yaklaşık 2 ay büyüklüğünde önceki -350 kot esen tavan damar 4 nolu ünitenin oradaki bacadan lağım atıldıktan sonraları metanın 3 veya 4 seviyelerine çıktığını gördüm. Ben ölçtüm, barutçu üstelik yanımdaydı. Biz bile arını suyla ıslatılalım dedik. Tavana asılı sensör uzakta olduğu amacıyla ölçümü ben yaptım. Doğrusu bulunduğum yerde telsiz çekmiyor. Arını ıslattık, vantüpün ucunu uzattık. Ayar bizatihi kendisine 1,0’in altına düştü. Bambaşka derece yükseldiğini görmedim ve duymadım.”

“AMİRLERİMİZ BİLİYORDU”

İzleme operatörü Mehmet Özdemir, fenomen günü iki emanet çalışması gerekirken personel eksikliği dolayısıyla biricik emanet çalıştığını açıklayarak, “Uzaklık duruluk tek birey çalıştığımız oluyordu. Ben işe başladığım önce dönüş de biricik yaşama çalışmıştım. Personel yetersizliğinden hava tek can kalıyorduk. Bunu amirlerimiz birlikte biliyordu” dedi. Özdemir, müstacel durumlarda tamam işçileri uyarıcı bir hep bulunmadığını açıklayarak, şunları söyledi:

“Telsiz telefonla bildirişim kurulmaktadır. Diyafon bulunmaktadır. Fakat diyafon bize gaz izlem merkezine bağlı değildir. Bunu üstlerimize söyledik fakat hususta iyileştirme yapılmadı. Telsiz kayıtları tutulmasını istedik ancak bu de yapılmadı.”

METANI İZLEYEN CERRAH: -320’DE ANTEN YOK

Özdemir, fenomen haset saat 18.04’te Rıdvan Acet’e metanın 1,50’e çıktığını fen verdiğini belirterek, “Ego metanın yükseldiğini -300 blucin 1’inci rekupta sağ ağırlık yaradılış ense ayak tabanı yolu kendisine tayin ettim. Bana -320 kotundan seçkin marifet gelmedi. Elhak burada anten namevcut fakat yeraltında -320’dahi duyarga bulunuyorsa de bizim sistemimizde mukayyet değildir. İlk veriyi kesen CH4 27 sensörü 300 kot 1’inci rekup sıhhatli sorumluluk yaradılış eğin taban yoludur” diye hikmet verdi.

Sondaj şefi olarak çalışan Tayfun Uça, savcılıkta verdiği ifadede, fenomen haset takım izninde olduğunu dile getirerek, “Ego say hayatımda genişlik çok 2,5 bataklık gazı oranı gördüm. Bu yükselmeler anlıktır. Birikme gayrimümkün. Bu yükselmeler lağımdan sonra oluşurdu. Lağım atıldıktan sonra 15 metre uzakta beklerdik. Vantüpler metan oranını düşürürdü. Celal yükseldiği zaman maden ocağını boşaltıyorduk. Amma bozulmamış havanın olduğu bölgede bekliyorduk” diye hikmet verdi.

“ÇALIŞANLARI TEMİZ ALBENI BÖLGESİNE GÖNDERDİK”

Inanma nezaretçisi Mustafa Malumat, savcılıktaki ifadesinde, 16.00- 24.00 vardiyasında işyar olduğunu aktararak, fenomen anına ilgili “Bana şekil izlemeden gaz değerinin -320 kotta 1,45’e yükseldiğini söylediler. Lağım atılıp, atılmadığını sordum. Geriz atıldığında 1,50’ye çıktığını ocaklık içindeki elektriklerin kesildiğini söylediler. Sonraları aradan beş altı an geçti ve 1,69 olduğunu söylediler. 30-40 saniye geçmeden patlama oldu. Bu lağımı atan barutçu şehit oldu” dedi. Tural, lağımlardan sonraları bataklık gazı oranın 1,5- 2 olduğunu gördüğünü söyleyerek, “2 olduğunu gördüğümüzde çalışanları anlayışsız çekiyorduk. Saf gelgel olan bölgeye gönderiyorduk” diyerek bilgelik verdi.

Fen, ocaktaki vantüplere ilişik alaz sızdırmaz olduğuna ilgilendiren kendilerine hikmet verildiğini belirterek, “Bunlar patlama sırasında erimişlerdi” dedi.

“TALİMATLAR ÜZERİNE AKIM ETTİM”

Tedarik mühendisi Hidayet Gökdere, en üst madene 13 Ilkgüz 2022 tarihinde teftiş için girdiğini aktararak, patlamanın meydana geldiği ocakta görevi olmadığını şöyle istikbal sürdü:

“İş Güvenliği Müdürü Yanardağ Soylu, biz iş güvenliği uzmanları 18 birey beyninde hisse senedi bölümü yaptı. Bize yüklediği şekilde biz işçilere terbiye verdik. Buna ait kayıtları mevcuttur, istenildiği ant bakılabilir. Kâin konumum gereği uzman raporunda belirtilen hususlardan sorumlu olduğumu düşünmüyorum. İş güvenliği konusundaki müdürümüz Yanardağ Aristokrat’nun talimatları üstüne akim etmekteyim.”