TAMER ARDA ERŞİN
Muğla Akbelen Ormanı’nda termik santral amacıyla kömür sahasının genişletilmesine karşı İkizköylülerin direnişi sürerken; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) söz konusu santralin kapatılması üzere 2005 yılında verdiği değişmeyen 17 yıldır uygulanmıyor. İkizköylülerin avukatı Avukat Arif Büyük Cangı, “2005 yılından kapatılması müstelzim ısıl santraller halen çalışıyor. Yeniköy- Kemerköy Termik Santrali’ne kömür sağlayacak kömür ocakları bile Akbelen Ormanı’na dayanmış durumda” dedi.
Muğla’dahi YK Enerji şirketinin termik santralleri üzere İkizköy’ün hemencek birlikte ve zeytinlik alanların dahi içinde bulunduğu Akbelen Ormanı’ndaki ağaçlar yaklaşmak isteniyor. İkizköylüler ise zeytinliklerine ve ağaçlarına topluluk çıkarak, bu kesimi engellemeye çalışıyor. Ağaçların kesileceği yönünde hasse düzlük İkizköylüler, bölgede nöbette bekliyor.
İkizköylülerin bu bekleyişi sürerken; ağaçların kömür ihtiyacı amacıyla okşamak istendiği ısıl santraller hakkında AİHM’in 2005 yılında verdiği mantinota kararı uygulanmıyor. 1996 yılında Kültürlü İdare Mahkemesi, Yeniköy, Kemerköy ve Yatağan santrallerinin çevreye verdikleri zararlar dolayısıyla kapatılması gerektiğini bildirdi, ancak bu karar uygulanmadı. Bilcümle egemenlik yolları tüketildikten sonra santrallerin kapatılması amacıyla AİHM’e başvuruda bulunuldu. AİHM, termik santrallerin kapatılması için dalavere mahkemesi kararının uygulanması gerektiğini bildirerek, Türkiye’nin adil yargılanma hakkını ihlal ettiğine değişmeyen verdi.
AİHM kararlarının devletler tarafından uygulanmasını izlemekle memur merci olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi birlikte AİHM kararının uygulamadığını tayin etti. Sevgili o günden beri AİHM kararlarının izlenmesinden sorumlu Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin gündeminde. Karadam ve Karacahisar Mahalleleri Doğayı ve Natürel Hayatı Dulda Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği (KARDOK) tarafından İkizköylüler adına Bakanlar Komitesi’ne yapılan başvuruda, Türkiye Cumhuriyeti’nin üç termik santralin kapatılması kararını “gani niyetle ve eskiden” uygulamadığı ifade edildi. Antrparantez bu santrallerin mekân mevzuatına uyumu konusunda birlikte muktezi yaptırımda bulunulmadığına özen çekilen başvuruda; zaruri yer yatırımlarının yapılmadığı, santrallerin mevzuata akıllıca baca gazı tasfiye tesisleri, ağır ezgi birlik depolama alanları ve atıksu arıtma tesisleri olmaksızın çalıştırıldığı üzere koca sağlığına ve doğaya ölümcül ve hoşgörüsüz dönüşsüz etkileri olduğu rapor edildi.
“SANTRALLERİN İŞLETİLMESİNE İZİN VERİLMEMELİ”
Başvuruda, Bakanlar Komitesi’nden talepler şöyle sıralandı:
“Kömür işletmelerinin, kasaba, abuhava, eş sağlığı ve eş hakları üstünde yıllar süresince oluşmuş kümülatif (toplanmış) etkilerini bütünüyle ortaya çıkaracak icraat yapılmalı ve sonuçları halkoyu ile paylaşılmalı.Termik santraller, onlara mülhak çevresel tesisler ve kömür madenleri karşı çevresel bilgi kamuoyuna açıklanmalı.Çevresel standartlarla ağır ezgi sıfır santrallerin işletilmesine cevaz verilmemeli.Onlarca yıldır çevresel mevzuata marjinal biçimde işletilen santrallerin nöbet açtığı umum çevresel ve afiyet etkilerinin onarılması amacıyla santrallerin kapatılması da karışma görünmek amacıyla konkre kadem atılmalı.Santrallerin kapatılmasını antrparantez, bu santrallerin ve santrallerin işletilmesi üzere lüzumlu kömür madenciliğinin, 2063 yılına kadar yıkmacı iklim değişikliğine yapacakları katkılar bile ayn önünde bulundurularak tekrar gözden geçirilmeli. Madencilik izni prosedürleri Mekân Kanunu, masun alanlar mevzuatı ve insan hakları ile uyumlu arkaç getirilmeli.”“AKBELEN ORMANI GÜVENCESİZ DURUMDA”
İkizköylülerin avukatlarından Arif Uca Cangı, AİHM kararının halen uygulanmadığına dikkat çekerek, “2005 yılından kapatılması gereken termik santraller halen çalışıyor. Yeniköy- Kemerköy Isıl Santrali’ne kömür sağlayacak kömür ocakları üstelik Akbelen Ormanı’na dayanmış durumda. İkizköylüler ve onların dostları ‘Akbelen Ormanı’nı vermeyeceğiz’ diyerek tahminî 2,5 yıldır savaş içindeler. Geldiğimiz aşamada hiçbir çevresel sorumluluk değerlendirmesi yapılmadan Akbelen Ormanı’nda maden ocağı işletilmesine müsaade veren Ekincilik ve Orman Bakanlığı’nın işlemini fek davasında serencam keşiften sonra planlı bilirkişi raporu bilimsellikten uzak, yanlı, aşağılık ekolojik değerleri bulunmayan sayan ayrımsız rapor. Bu rapora dayanan mahkeme yürütmeyi durdurma kararını kaldırdı. İtiraz üstüne bölge yönetim mahkemesi, itirazı reddetti. Akbelen Ormanı geçerlilik olmadan garantisiz durumda” diye konuştu.
SON YARGI SÜRECİNDE HANGI YAŞANMIŞTI?
Muğla 1. İdare Mahkemesi, Muğla’nın Milas ilçesi Akbelen Ormanı’nda genişletilmek istenen kömür madeni sahasıyla ait ağustos ayında verdiği ‘yürütmeyi durdurma’ kararını kaldırmıştı. İkizköy’ün avukatları vasıtasıyla bu karara yapılan itiraz İzmir Havza İdare Mahkemesi yoluyla reddedilmişti. İkizköylüler şirketin her an Akbelen Ormanı’na girerek ittifak işlemine başlayabileceğinden endişeli.
GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ
1- Avukat Arif Ulu Cangı.
2- Arşiv görüntü.
