2022 yılına ilişkin zirai destek ödemelerine ilgili Reisicumhur Kararı, Resmi Gazete’birlikte yayınlandı. Buna bakarak; Türkiye Tarım Havzaları Istihsal ve Terviç Modeli kapsamında buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale üzere dekar başına 75 lirası mazot, 46 lirası basma tutmak amacıyla 121 lira destek sağlanacak. Gözyaşı çay üreticilerine kilo başına verilecek prim ödemesi 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi. Uzvi tezek ve organik tarım ile gani ekincilik desteklerinde ise çoğalma yapılmadı. Destek ödemeleri 2023 yılında yapılacak.

“2022 Yılında Yapılacak Zirai Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Matbu ve Sertifikalı Soy Sop Kullanım Desteklerine İlişkin Cumhur Reisi Kararı”, Resmi Gazete’de yayınlandı. Karar, 1 Karı 2022 tarihinden geçerli olmak üzere zaman itibariyle yürürlüğe girdi.

Buna göre, Dikici taşıt Sistemi’ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere dekar başına buğday, rüşvet, çavdar, yulaf ve tritikale üzere 75 lirası motorin ve 46 lirası basılmış koyulmak üzere hep 121 teklik bindi verilecek.

EN EFDAL ÖDEME IĞ VE ÇELTİKTE

Dekar başına arz yüksek destek ödemesi iğ ve çeltikte olacak. Buna göre, iğ ve çeltik üretenlere dekar başına 250 liralık motorin ve 21 liralık matbu desteği tevessül etmek için toplamda 271 liralık; nohut, ark fasulye ve yasmık üretiminde dekar başına 75 teklik süt ve 21 liralık matbu desteği koyulmak üzere 96 teklik; kumpir ve soya fasulyesi üreticilerine dekara 125 lira mazot ve 21 teklik tezek girmek için 146 lira; kontekst ayçiçeğinde dekara 88 lira mazot ve 21 liralık tezek desteği koyulmak üzere mecmu 109 liralık bindi ödemesi yapılacak.

Dane darı ve fındık ve başka ürünlerde mazot desteği dekara 62 lira, tezek desteği 21 lira atılmak için 83 lira, kanolada dekara 88 lira motorin ve 21 teklik basılmış desteği kalkışmak amacıyla mecmu 109 liralık, aspir amacıyla dekara 76 lira mazot ve 21 liralık tezek olmak için 97 lira bindi ödenecek.

Kuru soğan, gözyaşı öz ve zeytinde dekara 63 liralık süt ve 21 liralık matbu girmek amacıyla 84 liralık, ağızotu bitkilerinde dekara 94 liralık süt ve 21 liralık basılmış desteği ile 115 lira bindi ödemesi yapılacak.

NADAS İÇİN DEKAR BAŞINA 38 LİRA SÜT DESTEĞİ SAĞLANACAK

Ekincilik destekleri kapsamında nadasa bırakılan arazilere de destek sağlanıyor. 2022 yılı destekleri kapsamında, nadasa bırakılan ekincilik arazileri için 38 liralık süt desteği verilecek.

ORGANİK MATBUA DESTEĞİ ARTMADI

İlk yol 2019 yılında ödenmeye başlanan cellat uzvi-organomineral matbua desteği kapsamında uzvi gübre kullanan çiftçilere verilen bindi miktarı değişmedi. Uzvi basılmış kullanan çiftçilere 2022 istihsal yılı için dekara 20 teklik bindi ödenecek.

TOPRAK ANALİZ DESTEĞİ 40 LİRADAN 50 LİRAYA ÇIKTI

Toprak Çözümleme Desteği, minimum 50 dekar ve eğin tarım arazilerinde, ilave değme 50 dekara kadar tıpkı analiz üzere Tarım ve Orman Bakanlığı’nca izinli Yerey Analiz laboratuvarlarına çözümleme başına güzeşte sene 40 teklik olan destek 50 liraya çıkarıldı.

ORGANİK TARIMDA BINDI ARTIŞI YOK

Üç kategoride ödenen organik tarım desteğinde rastgele çoğalma yapılmadı. Bir Numara kategoride ferdî kitap sertifikası ile istihsal yapanlara geçen sene olduğu üzere dekara 100 lira, benzeri kategoride müstahsil grubu nişane sertifikasıyla istihsal yapanlara 50 teklik ödenecek. İkinci kategoride bireysel nişane sertifikasıyla üretim yapanlara 40, kadro sertifikasıyla istihsal yapanlara 20 teklik, üçüncü kategoride ise dekara 10 lira destek ödenecek.

İYİ TARIM DESTEĞİNE ARTIŞ YAPILMADI

İyi ekincilik desteklerinde dahi her çoğalma yapılmadı. Sabık yıl olduğu kadar ferah tarım uygulamalarında dekar başına 150 teklik ile 10 liralık ortada değişen oranlarda destek ödemesi yapılacak. Arıcılık Araç Sistemi ve Uzvi Ekincilik Vukuf Sistemi’ne kayıtlı, örgensel statüde mevcut kovanlar amacıyla günahsız yetiştiriciliği yapan çiftçilere kovan başına 15 liralık destek verilecek.

ZEYTİN REHABİLİTASYONU DESTEĞİ DEKAR BAŞINA 100 LİRA

Fındık üreticilerine düz bazlı dirimsel desteği kapsamında, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 teklik namına ödenecek. Kalpsiz örgensel-organomineral matbua desteği kapsamında dekara 20 teklik terviç ödemesi yapılacak. Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 100 teklik bindi verilecek.

AYIRT ÖDEMESİNDE 18 ÜRÜNDEN YALNIZ GÖZYAŞI ÖZ DESTEĞİ ARTTI

Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek ürünler amacıyla verilecek destekler da belirleme edildi. Buna göre, 2022 istihsal yılında prim desteği kendisine adlandırılan fark ödemesinde 18 üründen takkadak gözyaşı çay desteği 13 kuruştan 30 kuruşa çıkarıldı. Sair ürünlerde bindi artışı yapılmadı. 2020 ve 2021 istihsal yılında olduğu kabil 2022 yılında üstelik âlem ayçiçeği, arık fasulye, nohut, mercimekte kilo başına 50 kuruş bindi verilecek. Kütlü pamukta kilo başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, dane mısırda 3, buğday, arpa, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80 ve dane zeytinde 15 kuruş sübvansiyon primi ödemesi yapılacak.

SU SIKINTISI OLAN BÖLGELERDEKİ ÜRETİME AYIRT ÖDEMESİNE İLAVE YÜZDELIK 50 BINDI ÖDENECEK

Bu arada, su kısıtı olan bölgelerde nohut, yasmık ekenlere verilen fark ödemesine arttırma yüzde 50 bindi ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar dış kuş yemi mısıra sübvansiyon ödemesi yapılmayacak.

HAVZA DIŞINDA ÜRETİM YAPANLARA DESTEK YOK

Cumhurbaşkanı Kararı layıkıyla, Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Tutma Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin toprak dışında yetiştirilmesi yerinde belirlenen ürünlere süt, basılmış, fark ödemesi, daraç içi sertifikalı çocuk yararlanma, yemleme bitkileri ve fındık düz bazlı sağlık desteği verilmeyecek.

YEM ÜRETİCİLERİNE HASAT KAYDIYLA BINDI SAĞLANACAK

Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında ağızotu bitkileri desteğinde ÇKS’ye kayıtlı arazileri üstünde sert yemleme yayımlamak amacıyla çok yıllık ve bir tane yıllık yem bitkileri ekimi özne üreticilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla bindi sağlanacak.

Yem bitkileri istihsal desteği, dekar başına tevessül etmek üzere korunga amacıyla 90 teklik, tek yıllık ağızotu bitkileri üzere 60 liralık, silajlık ekilişler (sulu/sıska) amacıyla 60 liralık, yapay çayır otlak üzere 150 teklik, çokça almanak ağızotu bitkilerinde kalıntı olanlar amacıyla 90 liralık, sıska olanlar üzere birlikte 40 liralık ve silajlık ekilişler amacıyla 100 liralık olacak.

Yer şeş sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığı’nca belirleme edildiği havzalarda bu sene ekilen ağızotu bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük için yemleme bitkisi desteğine arttırma yüzdelik 50 destek verilecek.

BUZAĞI BAŞINA 500 LİRA BINDI

Hayvancılık alanında, programlı aşıları tamamlanmış, 4 kamer ve vücut yaşta, ilkine buzağılama yaşı arz çok 960 dönme veya akıbet iki buzağılama arası sunu çok 600 aktarılma olan ineklerin doğan buzağıları üzere hayvan başına 500 teklik bindi sağlanacak.

Veca, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Cıvıl Cıvıl, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli ve Van’de doğan buzağılar amacıyla arttırma 200 lira ödenecek.

Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, müstear tohumlama sonucu doğan buzağılara arttırma 100 teklik destek ödenecek.

Buzağı bindi şartlarını karşılayan buzağı başına ifa vahit miktarlarının 20 başa kadar topu topu, 21-100 başa kadar yüzdelik 75’i, 101-500 mebde için yüzde 50’si ödenecek.

DİŞİ MANDALAR İÇİN 500 LİRA BINDI

Dişi mandalar üzere 500 lira, mahiyet kütüğüne mukayyet dişi mandalar için arttırma 300 lira, programlı aşılarının tamamlanması kaydıyla 4 kamer ve beden malaklar için 500 lira, kök kütüğüne mukayyet malaklar üzere de ilave 300 liralık, protez tohumlamadan doğan malaklara ayrıca ilave 500 teklik destek ödenecek.

Islah amaçlı benzen zımni analizi yapılan ve bakanlıkça belirlenen süt kalite kriterlerini sağlayıcı takma tohumlamadan doğan bozulmamış sütçü veya tıknaz ırk her bir susak için 100 liraya büyüklüğünde bindi verilecek.

En az 1 mebde, bildirme çok 50 kelle düve (camız dahil) alımına birlikte bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzde 40’ı daraç içinde doğma ve düve merkezlerinden temin edilen düvelere ise yüzdelik 50’si büyüklüğünde destekleme ödemesi yapılacak.

HASTALIKLARDAN ARİ İŞLETME DESTEĞİ 600 LİRA

Hastalıklardan cıbıldak işletme desteği, damızlık boğalar dışındaki 6 ay üst yaştaki erkek hayvan bilimi aut, bilcümle sığırlar amacıyla efsanevi sahiplerine 600 teklik ödeme gerçekleştirilecek.

Ari sığır başına ifa ünite miktarları 500 başa kadar kül, 501 saksı ve vücut için yüzdelik 50’sine denk mevrut tutarın ödenmesi vasıtasıyla uygulanacak. Antrparantez Onaylı Benzin Çiftliği Sertifikası’na topluluk işletmelerdeki cavlak işletme desteği düz tüm sığırlar amacıyla ilave 100 teklik bindi verilecek.

Vekillik taşıt sistemlerine mukayyet, yurt süresince doğmuş ve besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (camız karışma) mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren, Bakanlıkça soy ve soy bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayan 1-200 kelle amacıyla (200 ser dahil) efsanevi başına ahit ve ünite bedel üzerinden 500 teklik destek ödenecek.

ÇOBAN BAŞIN İSTİHDAMINA 12 BİN LİRA DESTEK VERİLECEK

Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, sürücü istihdam desteği, 100 kelle ve üst kart kucak inat varlığına sahip işletmelere yahut çobanlara 12 bin teklik kendisine ödenecek.

Maya koyun-inatçı yetiştiricileri birliklerine unsur yetiştiricilerin, Vekâlet anahtar sistemlerine mukayyet iri koyun başına 50 teklik, kurnaz keçi başına 50 teklik, kurnaz tiftik keçisi başına ilave 20 liralık, göçkün yetiştiricilerine iri koyun direngen başına arttırma 2 teklik bindi ödemesi yapılacak.

Bir eski yılın iri koyun-inatçı desteğini alan ve destekleme yılında kart kucak tutturuk sayısını artıran işletmelere, benzeri esbak yılın kuzu ve oğlaklarının, terviç yılında bilgili koyun, aksi vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artış oranını aşmamak kaydıyla efsanevi başına 200 lira bindi ödenecek.

İPEK BÖCEĞİ VE TİFTİK YETİŞTİRİCİLERİNE BINDI

Tiftik ve Yapak Tarım As Kooperatifleri Birliği’ne (Tiftikbirlik) sadık kooperatiflere, Maya Koyun Dikbaşlı Yetiştiricileri Birlikleri’ne veya Bakanlığa mukayyet yün işleme tesislerine üretici makbuzu karşılığında satan ve Moher Araç Sistemi (TKS) Marifet Tabanı’na kaydettiren üreticilere cedi tiftiğinin kilogramına 70 lira, resülmal tiftiğin kilogramına 60 lira, sekunder tiftiğin kilogramına 25 lira, kontratlı üretim kapsamında üretilen tiftiğe birlikte ilave 10 liralık ifa yapılacak.

İpek böceği yetiştiriciliğinde ücretsiz tohum sağlayıcı Kozalak Ekincilik Eş Kooperatifleri Birliği’ne (Kozabirlik), dağıttığı kutu başına 240 teklik, ürettiği yaş ibrişim kurdu kozasını Kozabirlik/kooperatifleri veya faaliyet alanı kozadan flatürle harir çekimi ve işleme olan hükmi şahsiyet vasıflarına erbap işletmelere satan yetiştiricilere, gözyaşı kozanın kilogramına 160 lira ifa yapılacak.

BİRLİKLERE ÜYE ÜRETİCİLERE ARILI KAPÇIK BAŞINA 20 LİRA

Bakanlık Arıcılık Anahtar Sistemi’ne kayıtlı, merkez birliği düzeyinde örgütlenmiş yetiştirici birlikleri ve/yahut üretici birliklerine örgen üreticilerine de arılı kapçık başına 30, organ olmayanlara 20 teklik, Bakanlıktan istihsal izni almış damızlık ana arı üreticilerinden satın alıp kullandıkları maya ana arı başına 100 liralık bindi sunulacak.

Bakanlıkça programlanan aşı uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için efsanevi sahiplerine, büyükbaş efsanevi atıkları amacıyla bin 400 teklik, küçükbaş efsanevi atıkları üzere 250 teklik atılan desteği, hayvan hastalıkları ile mücadele çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve hırızma uygulamaları için uygulayıcılara büyükbaş hayvan başına 2 lira, küçükbaş efsanevi başına ise 1,5 liralık bindi ödemesi yapılacak.

ALABALIK İÇİN KİLOGRAM BAŞINA 1 LİRA BINDI

Su ürünleri desteği çerçevesinde 350 bin kilogram karışma, alabalık için kilogram başına 1 lira, yeni türlere 3 teklik, kapalı tümce üretime 2 teklik, kilogram üstü alabalık yetiştirilmesine ve sazana 1,5’ar lira, midye için kilo başına 50 kuruş destek sağlanacak.

10 bin adede büyüklüğünde kuluçkahane damızlık ala desteği balık başına 60 lira, yer havuzlarda balık yetiştiriciliğine 30 bin kilo dahil kilo başına 2 lira verilecek.

HAYVAN GENETİK KAYNAKLARININ KORUNMASI DESTEĞİ

Hayvan genetik kaynaklarının durumunda korunması ve geliştirilmesi destekleri kapsamında Bakanlıkça geçerli projeler üzere yetiştiricilere, kocabaş koruması için hayvan başına 1000 lira, küçükbaş korumaya hayvan başına 150 lira, sığır pedigrili korumaya bin 200 lira, sili korumaya kovan başına 80 teklik, ibrişim kurdu korumaya kilogramda 170 lira, ıslahat programındaki kucak, tutturuk ve yavrularına el elinde reform elit sürüde hayvan başına 150 liralık, aya sürüde 100 teklik, ahali elinde manda ıslahı (bilgili camız), sevir ve yıl süresince doğuran kart mandaya hayvan başına 2 bin lira, sene süresince doğurmayan kart mandaya efsanevi başına 1200 teklik, damızlığa ayrılmak üzere seçilen evcil sığır (düve/tosun) efsanevi başına bin 500 teklik, damızlığa ayrılmayan için bin 300 liralık, damızlık koca materyale (antrenör-teke) efsanevi başına seçkin sürüde 350 lira, ayak tabanı sürüde 250 lira bindi sağlanacak.

SERTİFİKALI KUMPIR TOHUMU KULLANANA 200 LİRA BINDI

Yurt içi sertifikalı tohum kullanım desteği çerçevesinde dekara aspir için 10 teklik, kanola için 30 lira, susam amacıyla 8 lira, arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik amacıyla 50 liralık, sıska fasulye, mercimek ve yonca üzere 60 teklik, nohut için 50 lira, kumpir amacıyla 200 liralık, fiğ, ağızotu bezelyesi, korunga ve soya için 45 liralık, vadi fıstığı amacıyla 34 teklik ifa gerçekleştirilecek.

Sertifikalı fide/fidan kullanma desteği, şam fıstığı, ceviz, badem, gökçe yemiş ve aronya amacıyla 400 liralık, armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, limon, mandalina, portakal, kayısı, ekşi kiraz, zeytin, sair ürün türleri ve muallak (nar ve muz dünya) için 280 teklik, sertifikalı çilek fidesi ile bahçe tesisi üzere bile dekar başına 400 liralık olacak.

Yurt ortamında sertifikalı döl üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, ancak süresince satışını gerçekleştiren, Vekâlet vasıtasıyla izinli tohumculuk kuruluşu akseptans edilen ÇKS’ye kayıtlı çiftçilere bu sene ürettikleri değişik sertifikalı tohumluklarla otantik/ana ve üstü tohumluklara da türüne göre kilo başına 0,1-5 teklik yurt içi sertifikalı tohum istihsal desteği ödemesi yapılacak.

Sertifikalı aşılı ağaç başına 0,5 lira, aşısız fidan başına ise 0,25 liralık destek sağlanacak.

ÇİFTLİK MUHASEBE VERGİ AĞINA KAYITLI 6 BİN İŞLETMEYE, İŞLETME DESTEĞİ

Kom Saymanlik Haber Ağı Sistemi’nin 81 ilde uygulanmasına bitmeme edilecek ve güzeşte yıl kayıt altına alınan 6 bin işletmeye, işletme başına 600 teklik ödenecek.

Tarımsal yayım ve müşavirlik desteği namına, Bakanlıkça yetkilendirilerek tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti sunan azade tarım danışmanları ile kültür odası ve üretici örgütlerinde yer çok 5 ekincilik danışmanı olmak üzere istihdam edilen her bir tarım danışmanı için 72 bin lira ödenecek. Ödemeler karşılık 2 epizot halinde gerçekleştirilecek.