1877’den günümüze degaje tıpkı derlem

 

Marifet: Buse Gençtürk / Kamera: Erek Pideci

Şarkılar zamanında plaklara kaydediliyor, gramofonlardan dinlendi. Haddinden Fazla sevdiğimiz sanatçıların, yorumcuların sesleri ve heybetli gürültülü kayıtları geleceğe koleksiyonlarla taşındı. O koleksiyonların sahiplerinden birisi dahi Raif Kara

Raif Kara, cümle 37 yıldır gramofon ve taş plak biriktiriyor. Kişmiri’nın koleksiyonunda tam 6 bini fazla plak, 160’ı aşkın birlikte gramofon bulunuyor

– Öncesinde seçkin kalem sakat eşya ile başlayan tıpkı zaaf bu. Aynı güruh çarkıt eşyanın beyninde biricik fonograf aldım. Amma gramofonun rastgele bozuk kayıt olmadığını ruha seslenme ettiğini anladım. Baktım kimesne görev edinmiyor. Türkiye amacıyla mefret plakları toplamaya başladım. Bugüne geldiğimizde 6400 taş plak var. 2 bin modül long play var. 3 binden fazla 45’lik plak var.

Geçmişten mevrut sesler taş plaklarda avlu buluyor. Süslü Senar, Zeki Müren kabil çokça zer sanatçıların eserlerini Raif Esmer’nın koleksiyonunda hatırlamak tür.

– Koleksiyonumda plakların hususi olmayanı bulunmayan amma bu en özeli. Neden derseniz dahi İstiklal Marşımızın evvel bestesinin plağı. İstiklal Marşımızın 15 bestesi var. Yani bunun dışında 14 bestesi henüz var. 1924- 1930 yılları arasında 6 sene süresince çıkıntı olan beste bu. Bestekarı de Uca Rıfat Çağatay.

Karaca’nın koleksiyonundaki değerli parçalar ortada Nutuk Güneşi Anlaklı Müren’mağara plakları bile var. Raif Kişmiri, Müren’mağara önce plağının hikâyesini Millî Kanal‘a anlattı:

– Zeki Müren 1951 yılında daha 20 yaşında genç tıpkısı kıray amma Ankara Radyosu’nda stajer yerine çalışıyor. Stajerlerden birisini programa yararlanmak zahirî oluyor. O de Zeki. Sahibinin Sesi plaka fabrikasında bu plaka dolduruluyor ve Anlaklı Müren’in sesi Anadolu’evet de bu plak tarafından yayılıyor ve Tekellüm Güneşi böyle doğuyor.

Raif Karaca’nın koleksiyonunda 1877’den günümüze kadar birlik formatlarda plaklar meydan alıyor:

– 12 Ağustos 1877’birlikte sesin ilk kez kaydedilip tekrar dinlenebilmesinin patenti alındı Edison vasıtasıyla ve dünyada bu kayıtlar başladı. 1890’larda İstanbul’bile mamul geçmiş kayıtlar. Bu plaklar bal mumundan işlenmiş. Zımnında haddinden fazla büyük ve narinler.

Share: